Parc Adula

Nationalparkprojekt

Maggiori informazioni

Gianpietro Canepa

Gianpietro Canepa 

Gianpietro Canepa ei vicepresident communal dalla vischnaunca da Blenio. El meina il menaschi forestal e cun sustegn da siu bab era in menaschi puril. El ei naschius e carschius si ad Olivone. Suenter igl emprendissadi da bostger ha el luvrau plirs onns per in menaschi ella val. Silsuenter ha el absolviu la scola da selviculturs a Maiavilla ed ha rimnau duront zacons onns experientschas professiunalas ordeifer il Tessin. Siu spért d’interprendider ha animau el da surprender igl onn 2005 il menaschi puril da siu aug, quei ensemen cun entginas incumbensas el sectur forestal. Oz s’audan sis collaboraturs ed in emprendist tier siu menaschi.

 

PA. Co essas Vus vegni en contact cul project Parc Adula?


GC. Demai ch’jeu pasculeschel l’Alp Greina ella zona centrala sundel jeu vegnius involvaus l’emprema gada el project sco pur. Lu en secunda lingia sco commember dalla suprastonza communala da Blenio ch’ei stada naven dall’entschatta ina promotura dil project. L’alp ha gia adina caschunau discussiuns. Biars pasculaders ein encunter il parc. Els teman ch’els sappien buca pli far tut quei ch’els veglien. L’alpegiaziun tradiziunala ei denton garantida en scadin cass. Jeu sco commember dalla suprastonza e sco interprendider manegiel ch’il project hagi consequenzas positivas. Igl interess general e public duess vegnir tschentaus avon ils fatgs persunals dil singul.


PA. Ha la consultaziun saviu mitigar entgins puncts critics?


GC. Las posiziuns ch’ein entradas dallas vischnauncas, dils patriziats e dils proprietaris dallas alps han menau ad interessants resultats, sco per exempel quel che l’alp davon da Garzott ei vegnida prida ord la zona centrala. Buca emblidar astg’ins las vias d’access, la Val Camadra ed ils tagls da lenna per l’alp. Tenor miu meini ha quell’iniziativa purtau in resultat acceptabel.


PA. Co selai quella sceptica lu declarar?


GC. Il project vegn en in temps difficil. Nus havein gest dumignau la Lex Weber dallas secundas habitaziuns ch’ils habitonts dils marcaus han smaccau tras. Vitier vegn aunc la revisiun dalla lescha da planisaziun dil territori cullas damondas dallas tegias e rusticos. Ils habitonts ein unfis, han buca pli fidonza e van ella defensiun. Els vulan semplamein buca aunc dapli reglas e limitaziuns.
 

PA. San ins dumignar quei obstachel?
 

Avon circa diesch onns han ins entschiet a discutar surlunder, co ins savess proceder en caussa dalla cuntrada da paliu sil Lucmagn. Jeu seregordel aunc co tuts fagevan spitachels. Lu han confederaziun e cantun pagau dus treis onns in pastur, els han subvenziunau las seivs e la finala ha la cooperativa alpestra dils Boggesi capiu ei. Oz vuless negin pli desister da quei sistem. Mia interpresa ha retschiert la lavur da cavar turba. La historia ei lu serepedida pli tard tier la politica agrara 2014–2017. Quella ha purtau la midada dils pagaments silla producziun tier quels silla surfatscha. Oz vuless negin pli turnar tiel sistem vegl. Ella Val Blegn dat ei mo paucs menaschis che han cheutras survegniu dameins contribuziuns, anzi, la plipart retscheiva oz dapli. Avon treis onns, cu ins ha lu entschiet a discutar dil project da colligiaziun dallas pastiras, fuvan Dötra, Anvéuda e Val Malvaglia, encunter, la finala han tuts menaschis ella Val Blegn denton approbau el. Igl onn vargau ei il project dalla qualitad dalla cuntrada aunc vegnius vitier. Tuts han manegiau che quei nezegi nuot e ch’ins fieri daners ord finiastra. Cu ins ei denton ius a Malvaglia per registrar las mesiras, fuvi leu ina colonna da glieud ch’ei sesligiada pér suenter dus dis. Oz vuless buc in soli menaschi pli desister da quei. Ed ussa suonda il Parc Adula. Per mei ei quei buca pli ina damonda, pertgei en 10 onns votesch’ins puspei surlunder. Jeu mangiel che en dus onns vul negin pli desister da quel. La historia serepeta. Sche la risposta duess denton esser in na encunter il parc, lu vegnan semplamein sustegns finanzials che nus duvrein per cultivar la cuntrada ed accellerar il turissem a svanir.

 

PA.  Ei quei il motiv principal che Vus essas per il project Parc Adula?
 

GC.Jeu ditgel ei aschia: Da principi duess ins calar da sestrer cun detagls, esser sincers ed acceptar il project sco quei ch’el ei ussa, cun ses aspects positivs e negativs. A mi pari sco sch’ins stuess inoltrar in’offerta per ina lavur d’in tschentaner. Il prezi ei calculaus horrent stretg ed atgnamein cuntenta quei insumma buca tei. Denton sche ti mettas buca sin posta la brev scretta e semtgada, lu vegnas ti era mai a survegnir la lavur. Sche ti retscheivas denton la lavur, han tes emploiai era occupaziun, e la finala va il quen adina si. Sch’ins gnanc emprova, perquei ch’ei plai buca, e buca finadina cundiziun ei ideala, vegnan ins atgnamein mo alla cuorta, e gliez porta buca vinavon. In interprendider cun ina tala tenuta sa atgnamein serrar immediat sia fatschenta. Tier tuts dubis encunter quei project duess ins tener en egl igl essenzial. Ei dat negina alternativa. Il project ei nossa suletta schanza: Lein semplamein empruar ei. Nus duessen buca haver tema dil niev che vegn. Vitier ei da dir zatgei essenzial: igl ei il sulet project che nus savein purtar cun atgnas forzas e cun nossas pusseivladads senza stuer spitgar – sco tiels bogns termals – sin investurs digl exteriur.

 

Parc Adula, 11 | 11 | 2015